अमेरिका : माझ्या दृष्टीकोनातून ( ८ )

मागच्याच लेखात मी लिहिलं की आपल्यात बदल आणणे किती महत्वाचं आहे आणि एका प्रसंगातून त्याचा प्रत्यय ही आला.

नुकताच मुंबईत एका संस्थेने एक कार्यक्रम आयोजित केला होता. चहा, पाण्याच्या बाटल्या अगदी हातात आणि कार्यक्रमही निःशुल्क होता. हॉलच्या बाहेर कचरा टाकायला प्लॅस्टिकच्या मोठ्या पिशव्याही ठेवल्या होत्या. कार्यक्रम झाल्यावर खुर्च्या उचलल्यावर खाली बाटल्यांचा आणि चहाच्या कपाचा खच होता. जवळपास पन्नास टक्के लोकांनी त्यांचा देह हलविण्याची तसदी घेतली न्हवती.
बरे..सर्व सुशिक्षित, काही परदेशातही जाऊन आलेले.
तरी ही अवस्था. कारण कशाची जाणीवच नाही. मिळालं की ओरबाडायचे हेच माहित.
किती जाणीवरहित वागणं आहे आपले, ह्याचा विचारच नाही. आता इथे जर अमेरिकेचं कौतुक केलं तर म्हणतील त्यांच कौतुक करतात.

मी तिथेही एका कार्यक्रमाला गेले होते. खाऊन झालं की डिश कचरा ठेवण्यासाठी जी बॅग दिली होती त्यात शिस्तीत टाकत होते. आपली भारतातली लोकंही व्यवस्थित वागत होते. तिथे जर व्यवस्थित वागता, मग आपल्या देशात का नाही ? इथे सर्व चालते. नाहीतरी आपला देश कुठे स्वच्छ आहे, अशी उत्तर मिळतात, तेव्हा काय प्रतिक्रिया द्यावी कळत नाही !

खरच सांगते. तिथले अगदी पाच टक्के लोक अस बेशिस्त वर्तन करतात. आपल्याकडे पाच टक्के लोक शिस्तीत वागतात. एवढा फरक आहे. तिथे शिस्त रक्तात भिनलेली, देश माझा आहे आणि मी जबाबदार नागरिक आहे ह्याची सतत जाणीव ठेऊन वागणारे आहेत ते. आपण कधी सुधारणार नाही, असे आपल्यातले बोलतात. काही म्हणतात, दंड घ्या आपोआप सुधारतील.
मला सांगा, आपल्यातच जर शिस्त नाही, तर आपण आपल्या पुढच्या पिढीसाठी काय राखून ठेवणार ?

आपल्यात आणि अमेरिकन लोकांमध्ये हाच फरक आहे, त्यांना त्यांचा देश जास्त चांगला करून पुढच्या पिढीला द्यायचा आहे आणि ते असे बोलतातही.
ह्या सर्व पार्श्वभूमीवर आपण कुठे आहोत ? ह्याचा विचार करायलाच हवा. अतिशय गरजेचं आहे हे.
मला परत हेच सांगावसे वाटते की देश हा नागरिकांमुळे बनतो. ते जितके सक्षम, देश तितका उत्तम.

आत्ताच अमेरिकेच्या तीन बँका बुडाल्या. तिथल्या नागरिकांनी सरकारला दम दिला की आमच्या टॅक्सचे पैसे ह्या बँकांना वाचवण्यासाठी वापरायचे नाहीत आणि सरकारने त्याला होकार दिला.

आपल्याकडे कोणी असा चांगला मुद्दा उचलून धरला, तर त्याला ही विरोध करणार. पैसे आपल्या कष्टाचे आहेत, ह्याची तरी जाणीव असू दे.
खरे तर विरोध असणं हे सक्षम लोकशाहीचे लक्षण आहे. पण तो विरोधही सकारात्मक हवा.

सोशल मीडिया वर प्रचंड उलथपालथ सुरू आहे आजकाल. मला अजून एक गोष्ट जाणवली तिथे. ती म्हणजे तिथल्या लोकांना राजकीय गोष्टीत फारसा इंटरेस्ट नसतो. जनरल नॉलेज म्हणजे इतर देशात काय चाललंय हेही फार कमी माहीत असते. अर्थात अपवाद आहेच.

आपल्याकडे राजकारण फारच आवडीचे आहे. त्यावर गप्पांचे फड ही रंगतात. तोटा हा की गावागावात राजकारणामुळे वेगवेगळे तट आणि भांडणे होतात. ज्यांच्यासाठी भांडता ते मीडिया समोर भांडतात आणि नंतर एकत्र होतात.

अमेरिकेत जास्त लक्ष स्वतः ची आर्थिक परिस्थिती आहे त्याहून अधिक चांगली कशी होईल, ह्या कडे. कारण पैसे कमीच पडतात. टॅक्स ही खूप आहे. मी मागे लिहिलं तसे पैसे कमावणे हा गुण खरच घेण्यासारखा.

तिथे रिटायरमेंट हा प्रकार नाही. म्हणजे कामातून रिटायरमेंट नाही. जोवर काम होतंय तोवर करत राहायचं. मी कितीतरी वयस्कर लोकांना काम करताना पाहिलं आणि खूप छान वाटलं. उगाच नुसती बडबड करण्यात वेळ वाया घालवण्यापेक्षा काम करत रहावं हा संदेश मला आवडला.

आपल्याकडे बरेच वृध्द लोक काही ना काही करत असतात. मला स्वतः असं व्यस्त असणें आवडते.

आता तर व्हिझिट व्हिसा असला तरी तुम्ही काम करू शकता, हा नवीन निर्णय घेतला आहे.
ज्यांना काम करण्याची आवड आहे, त्यांनी ह्या संधीचा लाभ करून घ्यावा.

आज मी अजून एका नवीन मुद्याला हात घालणार आहे आणि त्यावर पुढच्या भागात लिहिणार आहे.
हा अतिशय महत्वाचा मुद्दा म्हणजे जातीयवाद. आपण म्हणतो आपल्या देशात खूप जातीयवाद आहे. मग इतर देशांत नाही आहे का ?
आहे. सर्व देशात जातीयवाद आहे आणि त्याचे बरे वाईट परिणाम देखील आहेत.
ते काय, ते पुढच्या भागात..
क्रमशः

– लेखन : प्रतिभा चांदुरकर
–  संपादन : देवेंद्र भुजबळ. ☎️ 9869484800