अहमदाबाद येथील विमान दुर्घटनेनंतर विमान सुरक्षितता पुन्हा चर्चेत आली आहे. या निमित्ताने माझ्या विद्यार्थी काळातील एक दीर्घकाळापासून दडलेली आठवण पुन्हा ताजी झाली. त्यातही ही माझी आठवण माझ्या पहिल्या वहिल्या विमान प्रवासाची आहे.
माझे हे पहिलेच उड्डाण, उत्साह, गूढता आणि नशिबाच्या कुरघोडीने भरलेला प्रवास असे ठरले. श्रीलंकेची राजधानी कोलंबो ते मद्रास (आता चेन्नई) हा एक छोटासा मार्ग होता. सामान्यतः या विमान प्रवासाला एक तासापेक्षा जास्त वेळ लागत असे. परंतु हा प्रवास अनपेक्षितपणे वाढला. विमान शहर आणि समुद्रावर ४० मिनिटांपेक्षा जास्त वेळ घिरट्या घालत राहिले. वारंवार प्रवास करणाऱ्या लोकांना लोक काहीतरी चुकीचे होत आहे, असे जाणवत होते.त्यामुळे त्यांना अस्वस्थ वाटत होते.
पण मी मात्र स्वस्थ, शांत होतो. कारण माझी ही विमानात बसण्याची पहिलीच वेळ असल्याने मी हवेत असल्याचा आनंद छान उपभोगत होतो. खिडकीतून हलत्या चित्राप्रमाणे खाली पृथ्वी उलगडताना मी पाहिले, मोहित झालो. मी शांत राहिलो – धैर्यापेक्षा अज्ञानामुळे !
अखेर, विमान उतरले. ते अगदीच पुस्तकी लँडिंग नव्हते. कदाचित सॉफ्ट क्रॅश लँडिंग, पण आम्ही सुरक्षित होतो. केबिनमध्ये एक दीर्घ सुटकेचा नि:श्वास सोडला.
उतरल्यानंतरच मला परिस्थितीचे गांभीर्य कळले. एका सहप्रवाशाने, श्रीमती आठवले, तिच्या मुलांसह प्रवास करणाऱ्या इंडियन एअरलाइन्सच्या कर्मचाऱ्याच्या पत्नीने विमानात तांत्रिक बिघाड झाल्याचे स्पष्ट केले. जोखीम कमी करण्यासाठी, सुरक्षित लँडिंगचा प्रयत्न करण्यापूर्वी आमचे विमान इंधन रितं करण्यासाठी फिरत होते.
श्रीमती आठवले यांच्या पतीने, योगायोगाने, या प्रवासापूर्वीच मला खूप मदत केली होती. त्यांच्यामुळेच, मी १९७२ मध्ये सेवाग्राम येथील एमजीआयएमएसमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी महत्त्वाच्या असलेल्या एम्समध्ये माझ्या प्री-मेडिकल प्रवेश परीक्षेला बसण्यासाठी आपत्कालीन परतीचे तिकीट मिळवले. (टॉप टेनमध्ये असूनही मिळाले नाही)
दुर्दैवाने, फक्त एका महिन्यानंतर, घरगुती माल पाठवून परत येत असताना इंडियन एअरलाइन्सच्या अपघातात त्यांचा मृत्यू झाला. या बातमीने मला धक्का बसला.ज्या माणसाने माझ्यावर दया दाखवली होती तो आता काळाच्या पडद्याआड विसावला होता.
ही आठवण आजही जिवंत आहे. जीवन किती नाजूक असू शकते आणि कधीकधी धोक्याची जाणीव नसल्यामुळे अनपेक्षित शांती कशी मिळते याचा तो धडा होता.
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, त्याने मला आठवण करून दिली की जीवनात तयारी आणि योजनांच्या पलीकडे, आपल्या सर्वांना नशिबाची गरज असते.
— लेखन : डॉ. सुधीर मंगरूळकर. नागपूर
— संपादन : देवेंद्र भुजबळ.
— निर्माती : सौ अलका भुजबळ. ☎️ 9869484800
डॉ सुधीर, हृदयस्पर्शी आठवण!