“कमळी“
नदी किनारी एका प्रशस्त दगडावर बसून कमळी कपडे धूत होती. घासून घासून, कधी दगडावर आपटून अगदी तल्लीन होऊन कपडे शक्यतो स्वच्छ धुण्याचा ती प्रदान करीत होती. त्यात आईची विटकी साडी, बापाचे फाटके धोतर आणि हो लहानग्या बाळाची २ झबली, टोपडे होते. मोठे कपडे आपटून तर बाळाचे लहान कपडे हळुवार हाताने चोळून ती धुवत होती. तिच्या कोमल ह्दयाचे प्रतिबिंबच जणू.
कमळीचे आजूबाजूला कुठेही लक्ष नव्हते. तन्मयतेने कपडे धूत असलेल्या कमळीला ; कोणी तरी आपल्याला पहात ह्याची जराशीही जाणीव नव्हती. ती पाण्यात कपडे बुडवायला वाकली की तिच्या मोठ्ठया गळ्याच्या झंपरातून तारुण्याची नुकतीच उगवू लागलेली निशाणी, दोन गुलाब कळ्याच जणू डोकावत होत्या. कमळी १२ वर्षांची होती आणि नुकतीच तारुण्यात पदार्पण करत होती. आपल्या शरीरात होऊ लागलेल्या ह्या नवीन बदलाचेही तिला भान नव्हते. तसेही गरिबाघरी जन्मलेल्या मुलीला तारुण्य म्हणजे शापच. गरीबाला जाणीव असते फक्त पोटात अखंड जळणाऱ्या भुकेच्या वणव्याची !
झोपडीत आई नुकत्याच जन्मलेल्या बाळाला मांडीवर घेऊन दूध पाजण्याचा प्रयत्न करत होती. बाळ टाहो फोडून रडत होते. आईच्या पोटात चार दिवसांपासून अन्नाचा कण नव्हता . पोटातच अन्न नाही तर बाळासाठी दूध कसे येणार ? स्तनांना पिळून पिळून थोडेतरी दूध यावे म्हणून आई प्रयत्न करत होती.
शंक-या म्हणजे कमळीचा बाप शेताकडे गेला होता. एखादी पालेभाजी, रानभाजी, रानकंद काही मिळते का शोधायला !
कमळीला घरी जाऊन गाडग्यातले तळाला गेलेले मूठभर तांदूळ शिजवून आईला खाऊ घालायचे होते. बापाने पालेभाजी आणलीच तर बापाने व तिने मिळून उकडून ती भाजी खाऊन भूक शमवली असती.
कमळी कपडे धूत होती तिथून थोड्या अंतरावर गावचा पाटील तोंडात पानाचा तोबरा भरुन, कमळी बापाला सांगत होता ;
कमळीला वाड्यावर आणून सोड. रात्रभर सेवा करेल माझी.तुला कर्ज माफ करीन” !
“नगं नगं मालक . ..
अशी मागणी करू नका. पोरगी लहान आहे …
न्हाती धुती पण झाली नाही अजून . मला जोड्यानी मारा पण गरिबावर दया करा मालक.”
“ते काही नाही. मी एका रात्रीत तुझ्या पोरीला न्हाती धुती करून पाठवतो. सांजच्याला घेऊन ये वाड्यावर !”
शंकऱ्याने खूप ऊर बडवून घेतला पण संध्याकाळ पर्यंत त्याच्या झोपडी समोरून पाटील सारखा चकरा मारतच होता. अखेरीस पोरगी मेली असे मनाला समजावून, अंधार पडताच तो तिला पाटलाच्या वाड्यावर स्वतःच्या हातानी ओढत ओढत घेऊन गेला.
कमळी आर्तपणे “बापू! बापू!” म्हणून बापू चा धावा करीत होती. पण बापूच काय, देव सुद्धा तिच्या मदतीला धावून आला नाही.शेवटी पाटलाने तिचे तोंड दाबून तिला आत खेचले. ती भीतीने थरथरत होती. तिच्या तोंडात बोळा कोंबून पाटलाने तिला बिछान्यात ठेवले . काय चालले आहे हे तिला कळायच्या आत त्याने तिचा फाटका परकर ओढून फेकून दिला. ती रडत, ओरडत होती. कामांध झालेल्या पाटलाने तिच्या नाजुक कळ्या जोरजोरात कुस्करल्या व रात्रभर तिच्यावर मनमुराद बलात्कार करत राहिला . वाड्यावरची कुत्री सुद्धा घाबरून भुंकत नव्हती. स्मशान शांतता पसरली होती.
भयाण काळ्या रात्रीने सुद्धा अंधाराचा फायदा घेऊन तोंड काळे केले.
कमळी वेदनांनी, रक्तस्रावानी निपचित पडली होती. दिवस उजाडतोय असे पाहून पाटलाने त्या अर्धमेल्या स्थितीतील कमळीला दाराबाहेर फरफटत नेऊन वाड्यापासून दूर फेकून दिले.
नराधमतेची परिसीमा पाहून की काय, आकाशाला दया आली व त्याने पावसाचा शिडकावा सुरु केला. त्या गारव्याने जवळजवळ बेशुद्ध असलेली कमळी शुद्धीवर आली. रक्ताने माखलेला परकर, शरीरावर आणि मनावर झालेला अत्याचार, वेदना हे बरोबर घेऊन चालण्याची शक्ती तिच्यात उरली नवहती. ती तशीच फरफटत पुढे सरकत होती. तेवढ्यात तिला पाटलाच्या वाड्याच्या मागच्या बाजूची पड़की विहीर दिसली. क्षणार्धात तिने विहीरीत उडी घेतली . तिच्या श्रांत जिवाला सगळ्या वेदनांपासून मुक्ती मिळाली .
पोरगी घरी आली नाही म्हणून शंकऱ्या तिला शोधत वाड्यावर आता. अर्थातच
“तुला वेड लागले आहे, तुझी पोरगी इथे कशी सापडेल, जा शोध गावभर” म्हणून पाटलाने हाकलून दिले .
“कमळे ! कमळे !” करत, रडत छाती पिटत शंकऱ्या वाड्याजवळच बसून राहिला. दुसऱ्या दिवशी कमळीचे प्रेत फुगून बाहेर आले . ते हृदयद्रावक दृष्य पाहून शंकऱ्यानेही स्वतःला विहीरीत झोकून दिले.
पाटील रातोरात परागंदा झाला. त्याच्या वाड्यातील विहीरीत तरंगणारी दोन प्रेते पाहून गाव काय समजायचा ते समजला .तमाम गावक-यांनी व पोलिसांनी मिळून लपून बसलेल्या पाटलाला शोधून काढले.
आता पाटील तुरुंगाची हवा खात, आपल्या कर्माची फळे भोगत आहे.
— लेखिका : सुलभा गुप्ते. पुणे
— संपादन : देवेंद्र भुजबळ.
— निर्माती : सौ अलका भुजबळ. ☎️ 9869484800