राग शिवरंजनी
शिवरंजनी हा मूलतः कर्नाटक (किंवा दक्षिण भारतीय शास्त्रीय) राग असल्याने हिंदुस्थानी परंपरेसाठी तुलनेने नवीन आहे. राग शिवरंजनी हा अतिशय मधुर राग आहे आणि तो संध्याकाळी उशिरा गायला जातो. नावाप्रमाणेच, या रागाचा उपयोग भयंकर विनाशाच्या वेळी भगवान शिवाला प्रसन्न करण्यासाठी, सूर तयार करण्यासाठी केला जातो. हा राग वादकांमध्ये अत्यंत लोकप्रिय आहे. शिवरंजनी राग करुण रस बाहेर आणतो.
हा राग भूपाली रागाशी मिळता-जुळता आहे. परंतु भूपालीत शुध्द गंधार ऐवजी कोमल गंधार आहे. मध्यम आणि निषाद वर्ज्य, गंधार कोमल. सर्व शुद्ध स्वरांना विश्रांती. हा राग अर्ध-शास्त्रीय किंवा हलका राग म्हणून मानले जाते. हा राग संध्याकाळपासून मध्यरात्रीपर्यंत गायला जातो. शास्त्रीय संगीतात आणि चित्रपट गीतांमध्ये त्याच्या अनेक रचना आहेत.
कर्नाटक संगीतामध्ये, हा 22 व्या मेलाकर्था राग खराहरप्रिया मधील जन्य राग (व्युत्पन्न स्केल) आहे, जो 64 व्या पॅरेंट स्केल वाचस्पती (मेलाकर्था) शी संबंधित आहे.
थाट : काफी
जाति : औधव-औधव
रागातील गाणी
1. अजहुँ न आये बलमा, चित्रपट – सांझ और सवेरा
2. मेरे नैना सावन भादो, चित्रपट – मेहबूबा
3. जाने कहां गये वो दिन, फिल्म – मेरा नाम जोकर
4. संसार है एक नदी, चित्रपट – रफ्तार
5. आवाज देके हमे तुम बुलाओ, चित्रपट – प्राध्यापक
6. बनाके क्यूं बिगडा रे, चित्रपट – जंजीर
7. ओ मेरे सनम ओ मेरे सनम, फिल्म – संगम
8. दिल के झरोखे में तुझको बिठाकर, चित्रपट – ब्रम्हचारी
9. तेरे मेरे बीच में, फिल्म – एक दुजे के लिए
10. कहीं दीप जले कहीं दिल, फिल्म – बीस साल बाद
11. तुम्हे देखती हूं, तो लगता है ऐसा, चित्रपट – तुम्हारे लिए
12. बहारो फूल बरसाओ, मेरा मेहबूब आया है, चित्रपट – सूरज
13. याद तेरी आयेगी मुझको बडा सतायेगी, चित्रपट – एक जान हैं हम
14. रिमझिम के गीत सावन गाए, चित्रपट – अंजाना
15. ना किसी की आँख का नूर हूं, फिल्म – लाल किला
16. तुमसे मिलकर, ना जाने क्यूं, फिल्म- प्यार झुकता नहीं
17. कई जन्मों से कई सदियों से, चित्रपट – मिलाप
18. ओ मेरे सनम, फिल्म – संगम
19. भीगा भीगा मौसम आया, बरसे घटा घनघोर, चित्रपट – भयनक
२०. याद तेरी आएगी, चित्रपट – एक जान हैं हम
21. धक धक करना लगा, चित्रपट – बेटा
22. खबर मेरी ना लीनी रे बहुत दिन बिते, चित्रपट – संत ज्ञानेश्वर
23. लागे ना मोरा जिया, सजना नही आये, चित्रपट – घुंगट
24. मुझे कुछ कहना है, चित्रपट – मुझे कुछ कहना है
25. ना जैयो परदेस, चित्रपट – कर्मा
26. रिमझिम के गीत सावन गए है, चित्रपट – अंजाना
27. त्या कोवळ्या फुलांचा – मराठी
28. दिसला ग बाई दिसला – मराठी
29. मोहनिया तुझसांगे नयन – मराठी
30. राजस सुकुमार मदनाचा पुतळा – मराठी
31. वारा फोफावला – मराठी
32. सावळाच रंग तुझा – मराठी
– संकलक : प्रिया मोडक
– संपादन : देवेंद्र भुजबळ. ☎️ 9869484800