“ऑस्ट्रेलियात तुम्हाला काय काय पहावसं वाटतं ?” निलिमाने मला ऑस्ट्रेलियात येण्यापूर्वीच फोनवर विचारलं होतं.
मी डोळे बंद करून सांगितलं होतं, “ऑस्ट्रेलियातला निळा समुद्र आणि आम्हा कलाकारांची पंढरी म्हणजे ऑपेरा हाऊस !”
मला माहित होतं की माझा दौरा केवळ बारा दिवसांचा आहे. त्यात भरपूर कामेही आखली आहेत. आणि ऑस्ट्रेलियातील स्त्री पुरुष दिवसभर कामावर असतात. त्यामुळे मी फिरणार किती आणि कोणाबरोबर हाही प्रश्नच होता. एकटी रेल्वेने फिरले तर शक्य होते, पण तसं फिरण्यात काय गंमत आहे ?
चार मार्चला शिवजयंती उत्सव झाल्यावर माझ्या मित्राचा मुलगा आशुतोष थत्ते मला त्याच्या घरी न्यायला आला. वैतारा येथून तासभर ड्राईव्ह करून आला म्हणून मला कौतुक वाटले. ऑस्ट्रेलियातील रस्ते इतके सुंदर आहेत की, एक दीड तास ड्राईव्ह तर आरामात करतात लोक.
वैतारा येथे आशुतोषकडे गेल्यावर त्याच्या फॅमिली बरोबर, त्याच्या घराजवळ निसर्गरम्य जागेत फिरायला गेलो. शिवजयंती उत्सवात भेटलेले सर्जेराव पाटील यांचा फोन आला. ते त्याच परिसरात राहतात असं कळलं. त्यांनी चहाला बोलावले होते. इकडून देवेंद्र भुजबळ यांनी त्यांच्याबद्दल सांगितलं होतं की, सर्जेराव आपल्या वेबपोर्टलचे लेखक आहेत. मग आम्ही सगळेजण सर्जेरावांच्या बंगल्यावर संध्याकाळी भेटायला गेलो. त्यांच्या पत्नीने जुन्या आठवणींना उजाळा दिला.
“आम्ही पूर्वी पोस्ट लँडिंग सर्विसेस देण्याचे काम करायचो.” सर्जेराव सांगत होते. माझा प्रश्नार्थक चेहरा पाहून त्यांनी खुलासा केला.
“ऑस्ट्रेलियात नवीन लोक सेटल व्हायला येतात. त्यांना मदतीची गरज असते. जसे की एअरपोर्ट पिकअप, खाण्याची व्यवस्था, सरकारी फॅसिलिटीची माहिती, नोकरीची तयारी, मुलाखतीसाठी टिप्स, मोबाईल कसा घ्यावा, कोणता प्लॅन घ्यावा, दळणवळणाची माहिती हे सर्व नवीन व्यक्तीला विश्वासाने सांगणारे कोणीतरी लागते. ते काम आम्ही करायचो.”
“सिडनीमध्ये सेटल व्हायला आलेली कित्येक तरुण माणसं आमच्याकडे येऊन राहिली आहेत. कारण त्यांच्याकडे सुरुवातीला घरही नसायचं. मी भारतीय पद्धतीचा स्वयंपाक करून जेवायला घालायचे.” सर्जेरावांची पत्नी सांगत होती…
आम्हाला ही सर्विसची आयडिया खूपच आवडली. एखाद्या देशात आपली काळजी घेणारे कोणी आहे हे कळल्यावर माणसाला किती रिलॅक्स वाटेल ! कवी मनाच्या सर्जेरावांकडे आमची गप्पांची मैफल ही छानच रंगली. चहा पोहे पाहुणचार घेऊन आम्ही निघालो.
वैतारा येथून निघाल्यावर दुसऱ्या दिवशी मी कायामा जवळील उनंडेरा येथे माझ्या मैत्रिणीच्या मुलीकडे, कल्याणी कडे जायचे ठरवले. खरं तर ते ठिकाण खूपच दूर होते. पण मला ट्रेनने एकटे जायचा अनुभव घ्यायचा होता. आशुतोष आणि मिन्सिने ट्रेनचे टाईम टेबल दिले. ओपेल कार्ड दिले. हेच तिकीट म्हणून वापरता येणार होते. स्टेशनवर ट्रेनमध्ये बसवून दिले. पुढे सेंट्रल स्टेशनला ट्रेन बदलून एकूण तीन तासांनी मी कायामा जवळील उनंडेरा गावाला पोचले. मला घ्यायला स्टेशनवर कल्याणी आलीच होती. एकटीने तीन तास प्रवास करून तिला पाहिल्यावर मला हुश्श झाले होते.
कल्याणीची चार वर्षाची मुलगी नैना मोठी गोड आहे. तिच्याशी मी लपाछपीही खेळले. त्यांचे घर म्हणजे दोन-तीन मजली बंगलाच होता. त्या बंगल्याला स्वतःचा स्विमिंग पूलसुद्धा होता. तेथे गेल्यावर परत वरच्या मजल्यावर कसे जायचे हे मला लक्षात ठेवावे लागत होते. नयना पटापट इंग्रजीत बोलत होती. नयनाचे बाबा, अभिषेक, ऑफिस मधून आल्यावर तिच्यासाठी भरपूर वेळ देत होते.
माझ्या लक्षात आलं की इथे एकटेपणा ही मुख्य समस्या आहे. भारतातल्यासारखी आपली माणसे अवतीभवती नसतात. कल्याणी तिच्या मुलीला मुद्दामच चार तास क्रेशमध्ये पाठवत होती. तिच्या वयाची मुले तिला खेळायला मिळतात आणि तिची भाषा ही तयार होते.
मुले लहान असताना ऑस्ट्रेलियातील आई-बाबा त्यांना पूर्णवेळ कंपनी देतात असे दिसत होतं. मोठे झाल्यावर तरुण मुले, मुली आपल्या मैत्रिणींबरोबर मित्रांबरोबर कार्यक्रम आखताना दिसतात. मुली मैत्रिणींबरोबर नाईट आउटला सुद्धा जातात. नोकरी तर करतातच. पण त्यांना मित्रांबरोबरही फिरण्याचे स्वातंत्र्य असते. जीवन सुंदर बनवताना दिसतात. पंधरा सोळा वर्षाची मुलेही नोकरी करतात.
निलिमा यांची मुलगी तनया अतिशय सुंदर केक बनवते. तिने मित्र-मैत्रिणींकडून ऑर्डर घेणे सुरू केले होते. तिने बनवलेल्या केकचा नमुना पाहण्यासारखा आहे.
कल्याणी बरोबर मला ‘कायामा ब्लो होल’ पाहायला मिळाला. इथे पाण्याचा प्रवाह उड्या मारत वरती फेकला जातो. कायामा समुद्राजवळ आम्ही ऑस्ट्रेलियन पद्धतीचे जेवलो. ‘नान टेन’ टेम्पल, वुलॉंगगॉंग फ्लॅगस्टाफ हिल, वुलॉंगगॉंग हार्बर अशी एकापेक्षा एक सुंदर स्थळे पहात फिरलो. नान टेन टेम्पलमध्ये बुद्धाची धीर गंभीर भव्य मूर्ती पाहून मी शांततेत बुडून गेले.
दुसऱ्याच दिवशी वैशाली बागुलचा (माझी फ्लाईटमध्ये झालेली मैत्रीण) फोन आला. “प्रमोद, तू आणि मी असे सिडनी टॉवर आणि ऑपेरा हाऊस पाहायला जायचे का ?” तिने विचारले. मी त्यावेळी उनंदेरा, म्हणजे ऑपेरा हाऊसपासून दीड तास अंतरावर होते. त्यांच्याबरोबर जायचे म्हणजे मला परत ट्रेनने प्रवास करून जॉईन व्हावे लागणार होते. शिवाय माझ्याजवळ सामान, म्हणजे एक केबिन बॅग होती. तरी मी हिंमत केली. फिरायला मिळणार होते ना ?
कल्याणीने रुट समजावून दिला. ट्रेनमध्ये बसवून दिले. तशी दीड तासाने मी रेड फर्न स्टेशनला उतरले. तेथून ट्रेन चेंज करून मला टाऊन हॉलला जायचे होते. मग तेथे वैशाली आणि प्रमोद भेटणार होते. रेडफर्नला उतरून मी बॅग घेऊन जिन्यापाशी उभे राहून पलीकडे जाण्याच्या विचारात होते. तोच एक मंगोलियन मनुष्य आला, “ओ यु वॉन्ट माय हेल्प ?” असे म्हणून माझ्या उत्तराची वाट न पाहता त्याने रेल्वेच्या जिन्यावरून माझी बॅग उचलून नेली देखील. मग पलीकडे उतरायला तर मला सोपेच होते. मी थँक्स म्हणणे बहुतेक त्याला अपेक्षितच नव्हते. गेला सरळ निघून.
ऑस्ट्रेलियामध्ये अनोळखी व्यक्तीही आपल्याला मदत करतात, याचा अनुभव मला दोन तीनदा आला.
टाऊन हॉल स्टेशनवर उतरल्यावर मी, वैशाली आणि प्रमोद एका ठिकाणी भेटलो. एका बाकावर बसून रस्त्यावरची गंमत पहात मस्त ड्रायफ्रूट्स वगैरे तोंडात टाकले. आणि मग चालत सिडनी टॉवरला निघालो.
सिडनी टॉवर पाहण्याचे तिकीट भरपूर होते. मात्र माझी बॅग ठेवून घ्यायला ते तयार नव्हते. त्यासाठी काहीही व्यवस्था नव्हती. तरी बरं बॅगेला चाके होती. त्यामुळे आम्ही आमच्या सोबत तिला चालवत होतो.
सिडनी टॉवरच्या सर्वोच्च बिंदूवरून खाली दिसणारे सिडनी शहर अतिशय रमणीय होते. आम्ही एकमेकांचे भरपूर फोटो काढले आणि खाली आलो. भरपूर पायपीट करून एक इंडियन हॉटेल शोधून काढले आणि मग व्हेजिटेरियन इंडियन फुडवर यथेच्छ ताव मारला.
पुढील अजेंडा होता ऑपेरा हाऊस पाहणे. तेथेही चालतच गेलो. ते दूरवर दिसतच होते. तेथे पोचल्यावर अंगावर रोमांच फुलू लागले. जगभरातील अनेक मोठ्या कलावंतांनी जेथे सादरीकरण केलं अशी ही जागा. बाजूच्या समुद्राकडे पाहून मी विचार करत होते. आपण या कलासागरातील एक केवळ एक थेंब आहोत ! एकमेकांचे फोटो काढत मजेत रमलो.
सिडनी येथे स्थायिक असलेला माझा वर्गमित्र के. डी. जोशी यालाही मी आमच्याबरोबर ऑपेरा हाऊसला फिरायला येण्याचे आमंत्रण दिले होते. पण तो अद्याप आला नव्हता.
दुपारी अचानक के. डी. जोशीचा फोन आला की कम्युनिकेशन प्रॉब्लेम मुळे रेल्वे बंद झाल्या आहेत. त्यामुळे ते स्टेशनवरच अडकून पडला आहेत. आम्ही काळजीत पडलो. थोडा वेळ वाट बघूया असे ठरले. काही वेळाने रेल्वे सुरू झाली आणि के. डी. जोशी संध्याकाळपर्यंत ऑपेरा हाऊसला येऊन पोचले.
आम्ही कॉफी पिऊन सेलिब्रेट केले. आणि ऑपेरा हाऊसची डार्लिंग हार्बर फेरी घेतली. त्या जहाजातून खूप सुंदर सुंदर स्पॉट्स बघायला मिळत होते.
निलिमा बेर्डे यांच्याकडे परत जाण्यासाठी आता मला के.डी.जोशी यांची सोबत मिळणार होती. कारण ते त्याच एरियात राहतात. पण परत जातानाचा प्रवास तेवढा सहज नव्हता. रेल्वे गाड्या खूप स्लो होत्या. उशिरा येत होत्या. येथेही असे प्रॉब्लेम्स असतात हे पाहून मला जरा गंमतच वाटली.
मक्वारी फिल्डला पोचायला रात्रीचे नऊ वाजले. के. डी. जोशी यांची पत्नी छान छान पदार्थ बनवून वाट पाहत होती. मला पोटभर खायला घालून मगच के.डी. जोशी यांनी मला निलिमाकडे पोचवले. सर्व अडचणींना तोंड देऊन एकदाचे घरी सुखरूप आल्याबद्दल जोशी आणि बेर्डे यांचा चहाबरोबर गप्पांचा फड रंगला.
ऑस्ट्रेलियातील मराठी माणसे एकमेकांच्या सहवासाची किती भुकेली आहेत हे मी पाहत होते. निलिमा आणि प्रशांत यांनी दुसऱ्या दिवशी माझ्यासाठी काहीतरी सरप्राईज आयोजित केले होते. मला काहीच कल्पना न देता फक्त ‘गाडीत बसा’ असे म्हणाले. बरोबर भरपूर खाऊ घेतला होता. आपण कुठे चाललो आहोत याची मला काहीच कल्पना नव्हती. तास दीड तास ड्रायव्हिंग चालले होते. गाडीत हिंदी, मराठी गाणी लागली होती. आम्ही पोहोचलो ते थेट टेरीगल समुद्रावर ! त्या निळ्याशार समुद्राचे मला दर्शन झाले. मनसोक्त हुंदडले पाण्यात. तेथे मला कोण ओळखत होतं ?
क्रमशः
– लेखन : मेघना साने
– संपादन : देवेंद्र भुजबळ. ☎️ 9869484800
अप्रतिम लेखन अगदी आपण तेथे आहोत असंच वाटत