रत्नागिरी जिल्ह्यातील दापोली येथील प्रथितयश डॉ. प्रशांत मेहता आणि त्यांच्या पत्नीचे अवघ्या सहा महिन्यांच्या अंतराने निधन झाले आणि केवळ मेहता परिवारच नव्हे तर सर्व आप्त, मित्रमंडळीवर मोठाच घाला बसला. डॉ मेहता यांचे वर्गमित्र अनिल पवार यांनी सांगितलेल्या त्यांच्या आठवणी आपल्यालाही हळवे करतील…..
प्रशांत, नावाप्रमाणेच प्रगल्भ, शांत… कदाचित त्याच्या तोच स्वभाव लहानपणी भावला आणि आमची गट्टी जमली. पब्लिक स्कूलला जाण्यापूर्वी माटवणहून दापोलीच्या शाळेत काही महिन्यांसाठी आलेला. तेव्हांची ओळख. मग घरी जाणे येणे. तेव्हां तो काकांकडे राहायचा. काका स्वातंत्र्यसैनिक आणि समाजसुधारक, नाथ पैंच्या मुशीत तयार झालेले व साने गुरुजींचा पगडा असलेले, त्यामुळे घरात अत्यंत शिस्त पण वात्सल्य ओसंडून वाहणारे. त्याचा प्रभाव प्रशांतच्या बाल मनावर पडला. त्यातुनच घडला आपल्या सर्वांना हवाहवासा वाटणारा लाडका प्रशांत.
प्रशांत नंतर पब्लिक स्कूल मध्ये जाॅईन झाला. मी यथावकाश एक वर्षांनं (वेटिंग लिस्ट मधून) जाॅईन झालो. दुसऱ्याच दिवशी, सोमवारी पहाटे भूकंप झाला. काहीच कल्पना नसल्यामुळे, सर्व पडझड झाल्यावर सावकाशीने बाहेर आलो. पाहिले तर प्रशांत विव्हळत होता. मोठा दगड आपटून पाय फ्रॅक्चर झाला होता. (दुर्दैव असे की पहिल्या चारच्या भूकंपात सर्वप्रथम प्रशांत बाहेर आला पण नंतर परत रूम मध्ये गेला). त्याच डोकं मांडीवर घेऊन बसलो. हळवा प्रशांत, पुढे वारंवार त्या प्रसंगाची आठवण करून देत असे.
नंतर साताऱ्यातील अभ्यासू, मन मिळावू, हुशार प्रशांत सर्वांनीच अनुभवला.
अकरावी बोर्डाच्या परिक्षेत, संजीव देव नंतर त्यानेच दुसरा नंबर पटकावला. जे जे ला मेडिकल करतांना फार कष्ट घेतले. त्याच्या रुम मधील मोठी मोठी पुस्तके बघून घाम फुटायचा (त्या बाबतीत आम्ही शेतकीवाले भाग्यवान.) कितीही गडबडीत असला तरी कॅन्टीन मध्ये काॅफी घेतल्याशिवाय सोडायचा नाही. एक दोनदा, शेजारील हाॅटेलमधील वैशिष्ट्यपूर्ण “दही चिकनवर” ताव मारला. (तेव्हां त्याची फेवरेट डिश होती.) त्या वास्तवाचा अधिक तपशील राजेंद्र (माळी) देऊ शकेल.
डॉक्टरीची पहिली वर्षं स्ट्रगल होता. मंडणगडच्या दवाखान्यात व रूमवर फॅसिलिटींची वानवा होती. पण जिद्द आणि कष्टांच्या जोरावर लवकरच पंचक्रोशीत प्रसिद्ध पावला.
नंतर दापोलीत आला व खऱ्या अर्थाने व्यवसायाने बाळसं धरलं. पुढे ऊत्तम सर्जन म्हणून नावारूपास आला. पण त्याचे खर बलस्थान रोगनिदान आणि योग्य उपचार हे होते.. गावागावातून लोक यायचे त्याच्याकडूनच टीट्रमेंट हवी म्हणून. तसा पेशंटसाठी तो कडक होता त्यांच्याच भल्यासाठी.
दापोलीतील त्याच्या कार्याचा पल्ला फार मोठा आहे. दापोलीस्थित लोक त्यावर अधिक प्रकाश पाडतील. पूर्वी, त्याला भेटायला गेलो की पेशंटच्या लाईन मध्ये बसायचो (शाळेची शिकवण). त्याने एक दोनदा पाहिले व नंतर असिस्टंट (तोही अनिलच) व नर्सेसना सज्जड दम भरला की लगेच घेऊन यायचे किंवा सिरीयस पेशंट असेल तर वरती घरी घेऊन जायचे. नंतर तो जाॅईन व्हायचा. स्वागताला सोज्वळ, सात्विक, प्रसन्नचित्त वहिनीसाहेब तयार असायच्या. जर मी दापोलीत आलोय हे आधी माहिती असेल तर मला आवडणारे लाडू व वड्या द्यायच्या व आवर्जून सांगायच्या, साखर कमी घातलीय.
दापोलीतील हनुमान जयंती हा मोठा उत्सव असतो. साधारण दापोलीकर अटेंड करतो. त्यांचा सुंठवडा मला आवडतो हे प्रशांतला ठाऊक होते. मी उशिरा येणार असेल तर ठेऊन द्यायचा आणि दापोलीला जाणे शक्य नसल्यास तेजसला कुरिअर करायला सांगायचा. त्याचे मोठेपण पळापळाला जाणवत राहिल.
सुभाष व प्रशांत ही जोडगोळी आदरातिथ्यासाठी प्रसिद्ध. बऱ्याच जणांनी त्याचा अनुभव घेतला असेलच. दापोलीतील गेट टुगेदर त्यांच्याच जोरावर, प्लॅन केलेलं राहूनच गेले.
नंतर अचानक त्याचे दुखणं सुरू झाले आणि तो अंथरूणाला खिळला. माझा अनुभव अधिक असल्यामुळे सौ वहिनींचे माझ्या पत्नीबरोबर बोलणे व्हायचे. तेवढाच त्यांना आधार वाटायचा.
आणि एक दिवस आकस्मिक, हादरवून सोडणारी, सौ वहिनी गेल्याची बातमी आली. प्रशांत पुरता कोसळला. नंतर भेटायला गेल्यावर असंबद्ध बोलायला लागला. अचानक वहिनीच्या आठवणीने डोळ्यात अश्रूॱचा पूर यायचा. प्रशांतला अशा अवस्थेत कधी बघितलं नव्हतं, मन गलबलून यायचं. कधी कधी म्हणायचा माझे असे, तुझे तसे, देवाने आपल्यालाच का पकडले ? तब्बेत ढासळत होती पण सुधारेल ही अपेक्षा. पण देवाच्या मनांत काही औरच होतं.
वहिनी गेल्यावर, दोनही मुलांनी जबाबदारी स्विकारली. डॉ. कुणाल दवाखाना सांभाळत होता, प्रशांतच्या पाऊलावर पाऊल ठेऊन, रात्री अपरात्री आॅपरेशनस् करतो आहे. ज्याला लाडोबा समजत होतो, तो तेजस प्रशांतची २४ तास काळजी घेत होता. सर्वकाही तोच करत होता. लहान वयात एवढी मोठी जबाबदारी सांभाळत होता. कदाचित प्रशांतही अशी गुणी मुलं मिळाली म्हणून समाधानी झाला असेल . दोघांनाही उभे राहाण्यासाठी ताकद मिळो. तेजसही लवकर सेटल होओ.
वर्तमान लिहीता लिहीता, भूतकाळ कधी झाला कळलेच नाही. नियतीचा खेळ, आपण फक्त प्यादी…
प्रशांतच्या आत्मास सद्गती लाभो, ही ईश्र्वर चरणी प्रार्थना.
– लेखन : अनिल पवार
– संपादन : देवेंद्र भुजबळ. ☎️ 9869484800
जिद्दीची आठवण सुरेख