“पेंगोंग लेक”
परतीच्या प्रवासात घाट रस्त्याने पेंगोंग लेकला सकाळी रवाना झालो. जागोजागी रस्त्यावर ग्लॅसिअर बर्फ वितळून खळाळते पाणी अन गुळगुळीत दगड गोटे असलेला रस्ता पार करावा लागत होता. दुपारी चौदा हजार फूट उंचीवरचे जगातील सर्वात मोठे खाऱ्या पाण्याचे नयनरम्य स्वच्छ पेंगोंग लेक दिसताच प्रवासाचा थकवा पार निघून गेला. साधारण सहा किमी रुंद व १३५ किमी लांब लेकचा तीन चतुर्थांश भाग चीन तर उर्वरीत भाग भारत व तिबेट देशाच्या हद्दीत आहे. हिवाळ्यात येथील तापमान उणे (-)३५ से.ग्रे. खाली जात असल्याने सर्वत्र बर्फ़ाचे साम्राज्य असते.
अमीर खान च्या थ्री इडियट व बऱ्याच चित्रपटाचे पेंगोंग लेक येथे शूटिंग झालेले आहे. पेंगोंग लेक येथून आम्ही सायंकाळी लेह मुक्कामी आलो. दुपारी उन्हामुळे डोंगर माथ्यावरील बर्फ वितळून परतीच्या प्रवासात वाहणारे थंडगार पाणी अन् दगड गोट्यातून वाहन चालवताना चालकाचे कसब लागत होते.
शेवटच्या दिवशी जपानच्या निधीतून सन १९९१ मध्ये लेह येथे बांधलेला शांती स्तूप पाहिला. तदनंतर नऊ मजली दगड व माती विट व लाकडाचा वापर करून बांधलेला लेह पॅलेस बघितला.
जवळची थ्री इडियट चित्रपटामुळे गाजलेली रँचो स्कूल बघितली. अशा प्रकारे आमची साहसी व खडतर प्रवासाने लडाख केंद्र शासित प्रदेशाचे पर्यटन सुखरुप पूर्ण केले.
लडाख सहलीस जातांना काही बाबी विचारात घेतल्या पाहिजेत. शक्यतो ज्येष्ठ नागरिक किंवा बीपी त्रास असणाऱ्यांनी वैद्यकीय सल्ला घेऊन जाणे आवश्यक आहे. तसेच पुरेशी गरजेची औषधं सोबत ठेवली पाहिजेत. ऑक्सीजन पातळी कमी असल्याने गेलेल्या दिवशी जास्त परिश्रम घेऊ नयेत. नाहक पळापळी किंवा अनावश्यक जादा बोलणे टाळावे, जेणेकरून थकवा किंवा धाप लागत नाहीं. भीमसेन कापूर रुमालात ठेवून वरचेवर हुंगावा. तहान नसली तरी सतत थोडे थोडे पाणी पीत राहिल्यास शरीरातील ऑक्झिजन पातळीचा समतोल राखला जातो.
इकडे विद्युत पुरवठा मर्यादित असल्याने केवळ सकाळी ६ ते ८ व सायंकाळी ६ ते १० पर्यंत वीज पुरवठा असतो. सबब सर्व लॉजला लिफ्ट वातानुकूलित सुविधा वा फॅन सुविधा नसते. तसेच तिकडे केवळ पोस्टपेड मोबाईलनां रेंज मिळते. इकडे दूरवर गावे असल्याने शक्यतो उपलब्ध असेल तेथे जेवण घ्यावे लागते. राजमा भात, पंजाबी जेवणासोबत मॅगी- नूडल्स हा पर्याय उपलब्ध असतो. विशेष म्हणजे सर्व बाबींचे दुर्भिक्ष असूनही जेवण रास्त दरात मिळते. लेह किंवा मनाली पासून भाड्याच्या बुलेट घेऊन हौशी पर्यटक येतात. पण साठीनंतर या थ्रीलच्या प्रेमात जीव टांगणीला लावून घेत प्रवास टाळलेला उत्तम आहे. कारण सकाळी रस्ता ठीक वाटत असला तरी दिवसभरातील उष्णतेने डोंगर माथ्याचा बर्फ वितळून रस्त्यावरील नाल्याने थंडगार व जोरदार वाहत असते. ज्यामुळे दगड गोटयातील या वाटेने दुचाकी चालवणे मुश्किल होते. लडाख मध्ये सर्वत्र वळणावळणाचा चिंचोळा अवघड घाट रस्ता असूनही कोणताही ड्रायव्हर एकमेकांवर खेकसलेला किंवा त्रासलेला मला तरी दिसला नाही. किंबहुना एकमेकांना नीट साईड देऊन मार्गस्थ होतात.
साधारण मे ते जुलै महिन्यात लडाख सहलीस गेल्यास सहलीचा आनंद निर्विघ्नपणे उपभोगता येईल. मात्र जीवनात येऊन लेह लडाखची साहसपूर्ण सहलीचा एकदा तरी अनुभव सर्वांनी घेतलाच पाहिजे.
समाप्त.
— लेखन : संजय फडतरे. पुणे
— संपादन : देवेंद्र भुजबळ.
— निर्माती : सौ अलका भुजबळ. ☎️ 9869484800