अमेरिकेत आमची सृष्टीच सध्या श्वेतवस्त्रधारिणी. त्यामुळे आता रंगांनी खेळायचे म्हणजे काहीतरी कृत्रिम ओढून ताणून केल्यासारखे होणार………
या वर्षी फाल्गुन पौर्णिमा आठवड्याच्या मध्यावरच आली होती. त्या दिवशी इथे न्यू जर्सीमधे सकाळपासूनच बर्फ पडायला सुरुवात झाली. दुपारपर्यंत जोर वाढला आणि ३ वाजेपर्यंत अंदाजे ८ ते ९ इंच बर्फ पडला. आजूबाजूचा सर्व आसमंत पांढरा शुभ्र होऊन गेला. इतके की झाडाच्या निष्पर्ण तपकिरी फांद्या सुद्धा पांढऱ्या दिसू लागल्या. सूर्य दिवसभर दिसलाच नव्हता पण निदान उजेडाचा थोडा आभास तरी होता.
संध्याकाळी सहाच्या सुमारास म्हणजे सूर्यास्ताची वेळ लोटून गेल्यावर आकाश निरभ्र झाले आणि अंधार पडला. त्या स्वच्छ काळ्या रात्रीतून उगवला पौर्णिमेचा तेजस्वी हिमधवल चंद्र! पृथ्वीवरच्या बर्फाच्या पांढरेपणाशी स्पर्धा करणारा. ते टिपूर श्वेत चांदणं जेव्हा चमचमणाऱ्या बर्फावरून परावर्तित झालं तेव्हा दिसणारं दृश्य विलक्षण विलोभनीय होतं.
मला स्वतःला बर्फाच्छादित निसर्गात नेहेमी एक कारुण्याची किनार जाणवते. हा हिमवर्षाव प्रकृतीचे जणू सर्व चलनवलन थांबवतो. पक्षी-प्राणी कुठे दिसत नाहीत, शुष्क कोरडी झाडे, बोडके डोंगर आणि गोठलेले तलाव व नद्या. जराही जिवंतपणाची चाहूल देखील नाही. त्यात आज होळीची पुनव. ऊबदार उष्णतेचे आवरण, रंगांची उधळण आणि नंतर खायला खमंग जायफळ घालून केलेले पुरण अशी साजरी होते होळी. इथे आम्ही घरात शेकोटी पेटवू आणि अगदी फ्रिझरमधे ठेवलेली पुरणपोळी गरम करून खाऊ पण या सगळ्या चित्रात रंग कुठले भरू ?
आपल्याकडे भारतात सफेद कपड्यांवर उडवलेले रंग हे तिकडच्या निसर्गसौंदर्याचे प्रतिबिंब असतात. आकाशाचा गहिरा निळा, पर्णराजीचा हिरवा कंच आणि फळाफुलांचे असंख्य मनोहर रंग यांनी ती वसुंधरा नटलेली असते आणि त्याच रंगछटांनी आपण होळीच्या दिवशी एकमेकांना नटवतो. इथे अमेरिकेत आमची सृष्टीच सध्या श्वेतवस्त्रधारिणी. त्यामुळे आता रंगांनी खेळायचे म्हणजे काहीतरी कृत्रिम ओढून ताणून केल्यासारखे होणार.
मग विचार केला की या देशात स्थायिक झालो तर इथल्या वातावरणाचे हे वास्तव स्वीकारायलाच हवे. गोऱ्या माणसांच्या देशात, होलिका देवीही गौरवर्णीय हे स्वाभाविक पण ही परिस्थिती काही कायम राहणार नाही. या झाडांच्या शाखांमध्ये लपलेली पाने-फुले, बर्फाखाली दबलेले गवत आणि आडोसा शोधून थबकलेले प्राणी-पक्षी सगळेच बिनतक्रार निमूटपणे त्याचीच वाट पाहत आहेत.
त्यांना जाणीव आहे की ऋतू बदलेल आणि सूर्य प्रखर होईल, त्याच्या उष्णतेने हे थंडीचे कवच वितळेल आणि या मृतप्राय निसर्गात परत चैतन्य सळसळेल. निर्मितीचा ध्यास घेतलेली प्रकृती पुन्हा पुन्हा प्रसवेल आणि तिच्या प्रत्येक रंध्रातून नवीन जीवन अवतरेल. लाखो फुले फुलतील, पक्षी आकाश भरून टाकतील आणि हरणे, ससे, खारी गवतावर धावतांना दिसतील. इंद्रधनुष्याचे सर्व रंग या भूमीवर अवतरतील आणि निसर्गाची ही अभूतपूर्व रंगपंचमी पाहताना आम्ही दंग होऊन जाऊ. इकडची होळी आम्हाला तेव्हाच सार्थपणे साजरी करता येईल. त्या गोठलेल्या रंगहीन होळीच्या रात्री मी याच विचारांच्या ऊबेने मनात समाधानाची पखरण केली.

– लेखिका : डाॅ सुलोचना गवांदे. न्यू जर्सी, अमेरिका.
– संपादन : देवेंद्र भुजबळ. +91 9869484800