हिंदवी स्वराज्याच्या निर्मितीसाठी रामदासांचे योगदान : लेखिकेचं मनोगत

समर्थ रामदास स्वामींनी मराठी समाजात लढाऊ वृत्ती निर्माण करून शिवरायांना पाठबळ पुरवले. अफजलखानास कसे नि कुठे भेटावे, हे चर्चा करून ठरवले. या समरप्रसंगी शिष्याच्या आसपास राहून आगळ्या गुरूने शिष्यास मनोबळ पुरवले. मिर्झाराजांबरोबर उत्तरेत जाणे अटळ ठरल्यावर छत्रपती शिवाजी महाराजांना रामदासी संप्रदायाचे मठ व चतुर शिष्यांची सविस्तर माहिती दिली. गरजेवेळी शिष्यांच्या माध्यमातून शिवबास योग्य सल्ला देण्याचे काम ते कौशल्याने करत. त्यांचे लिखाण गूढ . तिर्‍हाईताने वाचले तरी उमज पडू नये असे !

शिवरायांच्या जन्मापूर्वी नारायणला हिंदवी स्वराज्याच्या स्वप्नाने झपाटले. बालयोगी रामदासने तो वसा घेतला.

To read भरारीच्या लता गुठे Click here

शहाजी राजांसोबत हिंदवी स्वराज्याची योजना आखली. समर्थांनी राजगुरु व्हावे, त्यांच्या हस्ते राज्याभिषेक व्हावा, असे मनस्वी शिवबास वाटले. पण निर्मोही साधूंचा राजकारणाशी संबंध नसतो, हा समज हिताचा ठरवून नकार दिला. परिव्राजक बनून सतत फिरणारे रामदास शिवरायांचेच नव्हे तर आर्यावर्ताचे राष्ट्रगुरु बनले. ते सामान्य भिक्षेकरी नसून शक्ती नि सहिष्णुतेची आस असलेले सुजाण संत होते !

‘शक्तीने पावती सुखे, शक्ती नसता विटंबना !’ टाळ कुटण्यात भक्ती नाही , भक्तीत ज्ञानाची दीप्ती असावी, असे ठासून सांगणारे ! अनेक संस्कृत ग्रंथ अभ्यासून त्यांनी जन सामान्यांना संक्षिप्त रूपात मराठीत उपलब्ध करून दिले. ‘ मुख्य हरिकथा निरूपण, दुसरे ते राजकारण, तिसरे सावधपण ‘ सर्वाविषयी या अवतरणात त्यांच्या समग्र जीवनाचा चितार आहे. त्यांच्या अनेक अवतरणांना, साहित्यात आजही सुभाषितांचा सन्मान मिळतो. ‘यत्न तो देव जाणावा’, ‘अग्नी तो चेतवावा रे ‘, ‘सामर्थ्य आहे चळवळीचे, भागव जो जे करील तयाचे, परंतु येथे भगवंताचे अधिष्ठान पाहिजे ‘ असे सांगत ते प्रयत्नास देव म्हणताना परमेश्वराच्या अधिष्ठानाची थोरवीही पटवत. भक्तिहीन ज्ञानास ते प्राणहीन कलेवर ठरवत.

– लेखिका
स्मिता भागवत

टीप: भरारी प्रकाशन निर्मित , उपरोक्त पुस्तक आपल्याला घरपोच हवे असल्यास कृपया मोबाईल क्रमांक 9879617124 वर संपर्क साधावा.